Jagjit Sandhu : Creativity is an adaptive phenomenon.

Jagjit Sandhu : Creativity is an adaptive phenomenon.

November 1, 2012 at 11:49am

http://www.facebook.com/groups/punjabihaiku/permalink/10151484963772729

Jagjit Sandhu

Creativity is an adaptive phenomenon. THERE IS NOTHING WE CALL SAMENESS ; ITS FAIRNESS. ITS NOT DEFINITE IT DEPENDS. A moment ago I was teaching Physics (Heisenberg's Principal of Uncertainty). We have come as far that after definite Newtonian Physics via Einsteinian relative physics, now we are talking about Heisenberg's UNCERTAIN PHYSICS.

Why are we so rigid about few rules make many and change many. Haikus' quality never depends on its definition. Ghazal has its definition. But the most celebrated poet in Punjab (Surjit Patar) seldom follows that. Definitions rules they establish an authority.Unlike · · Follow Post · Monday at 4:11am

•  
• You, Sanjay Sanan, Davinder Kaur, Jagdeep Singh Rattan and 4 others like this.
  
• 
  Qamar Uz Zaman
  Monday at 4:17am · Like · 1
  
• 
  Swaran Singh Surjit Patar may not always follow the discipline of 'behars' - though he never goes so far away as to sound like a rebel - but he never betrays the soul of ghazal.
  
  Which is what haiku-writers should also do. Follow the 'rules' if they don't falsify the haiku moment. (And I am sure, once you have imbibed what haiku is, you will almost automatically observe the rules which, after all, are, or should be, only guiding principles.)
  But if they do falsify the haiku moment, the choice is clear: the moment is more important than the 'rules'. Monday at 5:09am · Unlike · 3
  
• 
  Jagjit Sandhu Swaran Singh: I am not talking about discipline but definition. Ghazal: conversation with beloved and almost all his poetry is progressive and protesting. He has definitely betrayed the old soul of Ghazal yet given it a new one. That's something profound. Patar giving Punjabi Ghazal a new soul.
  
  Yes sir moment and merger with moment. Principles- they are so many. Here we are at advantage : rules are so many Monday at 5:17am · Unlike · 1
  
• 
  Jagjit Sandhu AND PATAR DOES FOLLOW METER
  Monday at 5:19am · Like
  
• 
  Swaran Singh I guess you have hit upon an important point. Just as Surjit Patar - and, incidentally, many modern Urdu poets - without breaking too many 'rules' brought a contemporary sensibility to ghazal, we need a Surjit Patar of haiku too. Someone who would remain true to the essence of haiku without being a slave of rules and still be able to align haiku to our life as we actually live it, away from Japanese or any other straitjackets
  Monday at 5:37am via mobile · Unlike · 4
  
• 
  
  Harleen Sona Perfect tutors always say...rules parrho. ..yaad karo
  Te fer bhul jao ke koi rules sikhe c...then your creativity can do wonders... Monday at 5:58am via mobile · Like · 3
  
• 
  Jagjit Sandhu An original quotation by ME - While working, keep guidelines at the back of you mind not in front of your eyes.
  Monday at 6:48am · Edited · Unlike · 5
  
• 
  
  Ranjit Singh Sra .
  ਕੋਠੇ 'ਤੇ ਗਲਾਸੀ ਏ
  ਆਏ ਦੀਆਂ ਲੱਖ ਖੁਸ਼ੀਆਂ
  ਤੁਰ ਗਏ ਦੀ ਉਦਾਸੀ ਏ
  ਲੇਖਕ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਾਇਕੂ ਹੈ , ਪਾਠਕ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਟੱਪਾ ਹੈ|
  ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੂਲ ਦੇ ਜਿਕਰ ਕੀਤੀਆਂ ਅਸੀਂ ਕਿਵੇ ਕਿਸੇ ਨਤੀਜੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਂਗੇ ?? Monday at 9:26am · Like
  
• 
  Jagjit Sandhu interesting
  Monday at 9:30am · Like
  
• 
  Jagjit Sandhu Ranjit Singh Sra Please check validity of the question.
  Monday at 9:36am · Like
  
• 
  Ranjit Singh Sra ਹਾਂਜੀ , ਇਹ ਟੱਪਾ ਹੈ,, ਮੰਨ ਲਓ ਜੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਾਇਕੂ ਕੋਈ ਲਿਖੇ !ਮੈਂ ਜਾਣਬੁਝ ਕੇ ਹੀ ਜਾਣਿਆ ਪਹਿਚਾਣਿਆ ਟੱਪਾ ਚੁਣਿਆ ਹੈ !
  Monday at 9:38am · Edited · Like · 1
  
• 
  Jagjit Sandhu Again.....Please check validity of the question. Moreover you know the answer
  Monday at 9:40am · Like
  
• 
  Ranjit Singh Sra ਵੈਸੇ ਇਸਦਾ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਉੱਤਰ ਹੈ , ਜੇ ਹਾਇਕੂ ਗਰੁੱਪ ਤੇ ਪੋਸਟ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਹਾਇਕੂ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਟੱਪੇ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਗਰੁੱਪ ਤੇ ਪੋਸਟ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਟੱਪਾ ਹੈ!!
  Monday at 9:40am · Like
  
• 
  Jagjit Sandhu ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਨਾ ਕਿ ਇਸਦਾ ਉੱਤਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ਼ ਹੈ। ਦੇਖ ਲਓ।
  Monday at 10:05am · Unlike · 1
  
• 
  Jagjit Sandhu mera uttar ih hai
  
  An original quotation by ME - While working, keep guidelines at the back of you mind not in front of your eyes. Monday at 10:14am · Unlike · 1
  
• 
  Swaran Singh Ha ha ha! That was good humor.
  
  But it hides an important question. We may not be able to adequately define a genre, but every genre has what I call - quite arbitrarily - its soul. This is independent of rules. This tappa, for instance, breaks only a few haiku rules. Much less than many so-called haijans do. But it is no haiku. Why? Because it offends that 'soul' I was talking of.
  Rules be damned. Any real artist would never bother about rules. But every real artist works hard to learn his/ her art. And he chooses his or her genre with care. In fact it is what he/she has to say that chooses the genre. We are under no compulsion to say what we want to say in a haiku. It is only when what we want to say can only be said in a haiku that we say it in a haiku. Or should.
  This is no defense of 'rules'. But rules are not always restrictive. They may even be generative. When you choose a genre, you enter into a kind of agreement. It is a loose agreement. But it is still an agreement.
  After all, do you ever go to a pub and ask for milk-badaam? Yes, many things other than alcoholic drinks may be available in a pub. But obviously there are limits.
  That is a mistake Surjit Patar did NOT commit. He is no slave of rules. But his ghazals are still RECOGNISABLY ghazals. When he wanted to say other kinds of things, he chose other genres.
  The problem with most haikus I read is NOT that they break rules. The problem is that many of them observe all the rules but are still not haiku.
  Baaki sab theek hai. Tension na lavo. Kari jaaoo jo dil karda. Monday at 10:38am via mobile · Unlike · 3
  
• 
  Jagjit Sandhu Swaran Singh: Sir, I completely agree to your notion of the soul of genre. To save the discussion, I was just humouring the ridicule being built up. We definitely will arrive at that level of discussion. I ll b back.
  Monday at 10:43am · Edited · Like
  
• 
  Jagjit Sandhu Swaran Singh: It may sound implausible but most of the time thought image or any other initiator tells me its form. Now how much justice do I do to dress it up depends on my competence. It comes with practice. You have to watch thoughts microscopically without touching or interfering with it. I have been practising it for years, on and off.
  
  THOUGHT: My thought has its feature. It talks to me. I don't choose its dress, it tells me which one's its favourite. Then, I follow the choice of my thought, image or initiator. I may leave its ribbon hanging, half shirt untucked, bowbutton loose. I want to make it look a cute child. Big deal ...hey! My child is just a child not a robot from sci-fi movie nor an army soldier. Its my child, entirely unique child with a full soul and deliberately clumsy looks. Hail Post-modernism. Monday at 11:45am · Edited · Unlike · 2
  
• 
  Jagjit Sandhu Since very beginning, my emphasis had been on adoption of haiku according to our sensibility and subsistence. I never maintained that we can survive without rules. Rules these days have become the biggest turn off on PH.
  
  Another Quotation: Use the rules in stead of being used by them. Tuesday at 7:46pm · Unlike · 2
  
• 
  
  Gurmeet Sandhu ਜਦੋਂ ਬਾਰ ਬਾਰ ਇਹ ਦਸਣ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇ, ਕਿ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ, ਜਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ.....ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਗਲ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਇੰਜ ਕਹਿਣ ਲਈ ਬਾਰ ਬਾਰ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ....
  ਇਕ ਬੇਨਤੀ ਹੋਰ ਹੈ, ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਇਕੂ ਗਰੁਪ ਵਿਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਪੰਜਾਬੀ ਹੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਹੈ..... Tuesday at 8:24pm · Edited · Like
  
• 
  Jagjit Sandhu Gurmeet Sandhu Bhaji ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਜੀਦਾ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਦਰਾਨ ਮੈਂ ਇਹ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਫੱਟਾ ਸਟੌਪ ਸਾਈਨ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਪਰ ਏਥੇ ਇਹ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਮੇਰਾ ਖਿਆਲ ਹੈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਇਕੂ ਦਾ ਅਰਥ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਹਾਇਕੂ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਉਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਸੈਂਸੀਬਿਲਿਟੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਸਾਂ। ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਲ ਵਾਜਿਬ ਹੈ। ਏਥੇ ਪੰਜਾਬੀ ਹੀ ਉਚਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਨਿਯਮ ਸਾਨੂੰ ਸੇਧ ਦੇਣ ਠੀਕ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਨਿਯਮ ਟੰਟਾ ਬਣ ਜਾਏ ਇਸਨੂੰ ਬਦਲ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਤੁਸੀਂ ਹਾਇਕੂ ਦੱਸੋ ਮੈਂ ਦੱਸਾਂਗਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਲੇਖਕ ਨੇ ਜੇਬ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।
  Tuesday at 8:42pm · Edited · Like
  
• 
  Gurmeet Sandhu ਹਾਇਕੂ ਰਚਨਾ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਯਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰ ਹੋਣਾ ਤਾਂ ਪੈਣਾ ਹੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਹਾਇਕੂ ਰਚਨਾ ਕਰਨੀ ਹੈ. ਰਚਨਾਕਾਰ ਦਾ ਆਪਣਾ ਇਕ ਵਿਲਖਣ ਲਹਿਜਾ ਹਰ ਵਿਧਾ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਊਹਦੀ ਕਿਰਤ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਝਲਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ....ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਇਹ ਆਖੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹਾਇਕੂ ਮੇਰੇ ਰਚਣ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਵਾਜਬ ਨਹੀਂ ਹੈ.....
  Tuesday at 8:48pm · Like · 1
  
• 
  Jagjit Sandhu ਜੇ ਹਾਇਕੂ ਮੇਰੇ ਰਚਣ ਢੰਗ ਨਾਲ਼ ਮੇਲ਼ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਹਾਇਕੂ ਨਹੀਂ ਲਿਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਬਾਕੀ ਜਿਵੇਂ ਆਪਾਂ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਕੋਈ ਵਿਧਾ ਤੁਹਾਡੇ ਖਿਆਲ ਨਾਲ਼ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀ ਹੈ ਇਹ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਨ ਹੈ। ਖਿਆਲ, ਖਿਣ, ਇਮੇਜ: ਏਹਨਾਂ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਜਾਨਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਸੁਭਾਅ ਬਾਦ ਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
  Tuesday at 8:54pm · Edited · Like
  
• 
  
  Gurmeet Sandhu ਖਿਆਲ ਖਿਣ ਅਤੇ ਇਮੇਜ ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਵੀ ਹਰ ਇਕ ਦੀ ਸ਼ਬਦ ਚੋਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀ ਦੀ ਭਿੰਨਤਾ ਹੀ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਉਹਦੀ ਕ੍ਰਿਤ ਨੂੰ ਵਿਲੱਖਣ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ....
  ਇਹੀ ਕਾਰਣ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੀ ਹਾਇਕੂ ਬਾਰੇ ਮਸ਼ਵਰਾ ਜਾਂ ਸੋਧ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਕਹਿਣਾ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਭਾਸਦਾ....... Tuesday at 9:01pm · Like
  
• 
  Jagjit Sandhu ਜੀ ਬਿਲਕੁਲ। ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਛੋਟੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਦਾ ਬੋਧ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ੭ ਬਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਵਾਂਗ। ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਧਾ ਦੀ ਚੋਣ ਫਿਰ ਸ਼ਬਦ ਚੋਣ।
  Tuesday at 9:18pm · Like